Rola motywacji w zajęciach jogi dla osób z autyzmem i zespołem Aspergera.

Wybraliście dziecku zajęcia jogi jako formę terapii wspomagającej, a dziecko nie chce w nich uczestniczyć? Postaram się w niniejszym artykule, podpowiedzieć w jaki sposób zachęcić dziecko do uczestnictwa w zajęciach.

Czym jest motywacja?

Motywacja jest to gotowość do podjęcia określonego działania, a w tym przypadku podjęcia wysiłku fizycznego. Niestety cechą charakterystyczną dla wielu osób z autyzmem i zespołem Aspergera jest unikanie podejmowania wysiłku fizycznego.

 

Rodzaje motywacji.

Można wyróżnić dwa rodzaje motywacji: motywację wewnętrzną i zewnętrzną.

Joga jako forma rekreacji ruchowej, przez większość osób jest wybierana dobrowolnie w celu aktywnego wypoczynku, pracy ze swoim ciałem, poprawy elastyczności swojego ciała itp. Więc możemy założyć, że większość osób kierujemy się motywacją wewnętrzną. Natomiast osoby z autyzmem i zespołem Aspergera, najczęściej mają awersję do wykonywania jakiejkolwiek aktywności fizycznej, więc w tym przypadku musimy posłużyć się motywacją zewnętrzną.

Aby osoby ze spektrum autyzmu chciały chętniej i aktywniej uczestniczyć w zajęciach jogi, niezbędne jest wprowadzenie przez rodziców systemu motywacyjnego, czyli dodatkowej gratyfikacji w formie wzmocnień.

Przykładowe wzmocnienia:

     1. Rzeczowe:

  • jedzenie (chrupki, orzeszki, czekolada, ciastka, owoce itp.);
  • przedmioty (zabawki, komiksy, puzzle, kosmetyki, płyty CD, książki itp.);
  • pieniądze;
  • żetony (wzmocnienie zastępcze).

     2. Społeczne:

  • pochwały grupowa;
  • pochwały indywidualna.

     3. Aktywności:

  • możliwość korzystania z internetu,
  • dodatkowy czas na granie w gry,
  • inne ulubione aktywności dziecka.

Graf. 1. Powyżej przedstawiłem graficzną formę systemu motywacyjnego, opartego na gospodarce żetonowej, gdzie żeton (uśmiech) pełni funkcję wzmocnienia zastępczego. Trzy żetony (uśmiechy) zdobyte podczas zajęć, dziecko będzie mogło zamienić na dodatkową godzinę korzystania z komputera (wzmocnienie docelowe).

Wzmocnienie powinno być wybierane wspólnie przez rodzica i dziecko oraz bazować na jego indywidualnych zainteresowaniach oraz upodobaniach. Musi być przypisane tylko do zajęć jogi tzn. jeśli dziecko wraz z rodzicem wybierze np. klocki lego, dziecko nie powinien otrzymywać ich w innych sytuacjach, np. nie może otrzymać wielkiego zestawu klocków od babci, a na mały zestaw lub jego część musi pracować całe zajęcia. Takie sytuacje uczą dziecko tego, że nie warto ćwiczyć 60 minut na małą nagrodę, ponieważ od babci dostanie wielki zestaw klocków „za nic”.

Taki indywidualny system wzmocnień, powinien uwzględniać umiejętność odroczenia otrzymania nagrody za wykonane zadanie. W zależności od tych umiejętności dziecka, wybieramy jeden z czterech  rodzajów odroczenia wzmocnienia:

  • wzmocnienie od razy po wykonaniu zadani;
  • wzmocnienie po zakończeniu zajęć;
  • wzmocnienie otrzymywane w domu;
  • wzmocnienie po tygodniu/miesiącu.

Graf. 2. Powyższa grafika przedstawia system motywacyjny, w którym dziecko otrzymuje wzmocnienie po tygodniu. Wybiera jedno z dwóch zaproponowanych ulubionych wzmocnień.

Nad czym powinniśmy pracować?

Dobór ilości i jakości obszarów do pracy zależny jest od poziomu funkcjonowania osoby z autyzmem i zespołem Aspergera. Dla osób ze spektrum autyzmu, które wykazują małą motywację, początkowo może to być samo przebywanie na zajęciach/na macie, nie wymagając, aby wykonywało ćwiczenia, lub wykonywało tylko określoną liczby ćwiczeń. Dla osób bardziej zmotywowanych, możemy wybrać obszary do pracy takie jak np. słuchanie poleceń instruktora, wykonywanie poleceń itp.

Kluczową kwestią podczas wprowadzania oraz stosowania systemu motywacyjnego, jest doprowadzenie do takich sytuacji, aby stawiane uczestnikom zajęć zadań były możliwe do wykonanie bez problemu i nadmiernego wysiłku oraz, aby nie doprowadziły do poczucia porażki. Następnie możemy stopniowo z biegiem czasu zwiększać ilość np. ćwiczeń które dziecko ma wykonać podczas zajęć.

 

Pamiętajmy o tym, że system motywacyjny ma motywować dziecko, a nie demotywować do podejmowania aktywności.

Autor:
Mariusz Żelazko

Pedagog specjalny, instruktor jogi


ZAPRASZAM NA MOJE STRONY

 POLECAM STRONĘ